Daadkrachtige aanpak ondermijning in Barneveld, maar wel kwetsbaar

De rekenkamer heeft onderzoek gedaan naar de aanpak van ondermijnende criminaliteit in de gemeente Barneveld. Uit het onderzoek blijkt dat de aanpak van ondermijning daadkrachtig en actiegericht is, maar dat er toch nog steeds kansen zijn voor criminele activiteiten. Ambtenaren, politie en het RIEC (Regionaal Informatie- en Expertise Centrum) beschikken over feitelijke ervaringen en hebben daarnaast diverse signalen en vermoedens van criminele activiteiten. Maar echt zicht op de criminele activiteiten heeft de gemeente niet doordat concrete informatie meestal ontbreekt en er geen sprake is van monitoring. Tevens blijkt uit het onderzoek dat de aanpak van ondermijning kwetsbaar is vanwege de beperkte ambtelijke capaciteit en maakt de rekenkamer zich zorgen over de continuïteit.

Bij ondermijning gaat het om de schadelijke effecten van georganiseerde criminaliteit en vermenging van de “onderwereld” en de “bovenwereld”. Criminelen kunnen bijvoorbeeld met drugshandel veel geld verdienen, waarvan de opbrengst kan worden witgewassen door te investeren in vastgoed en bedrijven.

De gemeente heeft een belangrijke taak bij het voorkomen en bestrijden van ondermijning. Dit doet zij samen met de politie en andere partners, die een taak hebben in de misdaadbestrijding.
Uit het onderzoek komt naar voren dat er in Barneveld ondanks de aanpak van ondermijning kansen zijn voor criminele activiteiten die niet direct worden aangepakt.

Uit het onderzoek blijkt dat de gemeente onvoldoende zicht heeft op ondermijnende criminaliteit. Dit komt doordat concrete informatie hierover ontbreekt, terwijl er wel duidelijke en gegronde vermoedens en signalen zijn van ondermijning.

Ook blijkt uit het onderzoek dat de aanpak van ondermijning actiegericht is, maar wel ad hoc en gericht op incidenten. Hoe de aanpak in de praktijk uitgevoerd moet worden heeft de gemeente niet goed vastgelegd. Volgens de rekenkamer heeft de gemeente ook geen duidelijke keuzen gemaakt waar de aanpak op gericht moet zijn en ook zijn geen prioriteiten gesteld. Het onderzoek leert dat een klein team van ambtenaren vanuit het veiligheidsdomein sinds enkele jaren daadkrachtig aan de slag gegaan en heeft gezorgd voor meer bewustwording binnen de gemeentelijke organisatie. Wel verloopt de samenwerking met externe partijen, zoals de politie, soepel. Zij onderhouden nauwe contacten en weten elkaar snel elkaar te vinden wanneer incidenten aangepakt moeten worden.

De huidige aanpak vanuit het veiligheidsdomein is positief, maar of samenwerking en aanpak effectief is, kan de rekenkamer niet vaststellen, omdat de gemeente nog maar kort met de huidige aanpak bezig is.

De rekenkamer adviseert de gemeente om een goed onderbouwde beleidsvisie met daarin concrete doelen, prioriteiten voor de ondermijningsaanpak vast te stellen. Daarnaast adviseert de rekenkamer om de informatievoorziening en de monitoring te verbeteren. De rekenkamer wijst op de beperkte ambtelijke capaciteit en de kwetsbaarheid daarvan. Bij gelijkblijvende capaciteit is het van belang om deze zo effectief mogelijk in te zetten.

Het college van burgemeester en wethouders is het eens met de conclusies en aanbevelingen van de rekenkamer, maar wijst ook op de vorderingen die gemaakt worden om de effectiviteit van de aanpak te vergroten.